Wszystko o urlopach – rodzaje i sposób naliczania.

Wszyscy wiedzą, że istnieje coś takiego jak urlop i że im się należy, ale czy każdy wie jakie są rodzaje urlopów i według jakich zasad się je udziela? W tym artykule postanowiliśmy przybliżyć państwu te zagadnienie i przedstawić podstawowe rodzaje i wymiary urlopów.

Co to jest urlop?

Jest to czas przewidziany przepisami prawa w którym pracownik jest zwolniony ze świadczenia pracy. Czy pracownik dostanie w tym czasie wynagrodzenie zależne jest od rodzaju urlopu.

Podstawowe rodzaje urlopów.

W naszym kraju rozróżniamy 6 podstawowych rodzajów urlopów:

• Urlop wypoczynkowy
• Urlop bezpłatny
• Urlop macierzyński
• Urlop wychowawczy
• Urlop z art. 188 KP
• Urlop okolicznościowy

Urlop wypoczynkowy.

Wymiar urlopu wypoczynkowego określany jest na podstawie art. 154 § 1 Kodeksu pracy i wynosi w zależności od ilości przepracowanych lat 20 dni jeżeli staż pracy jest mniejszy niż 10 lat lub 26 dni jeżeli staż pracy jest większy niż 10 lat., wyjątek stanowią osoby posiadające I lub II grupę inwalidzką należy się im dodatkowe 10 dni urlopu.

 Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się:

1. Okres pobierania nauki którego efektem jest ukończenie szkoły (rozpoczęcie nauki ale jej nie ukończenie nie wlicza się do okresu pracy od którego zależy wymiar urlopu) :

• 3 lata – po ukończeniu zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej 
• 5 lat –  po ukończeniu średniej szkoły zawodowej lub średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych
• 4 lata – po ukończeniu  średniej szkoły ogólnokształcącej
• 6 lat – po ukończeniu szkoły policealnej
• 8 lat – po ukończeniu szkoły wyższe (studia licencjackie, inżynierskie, magisterskie) 

    2.  Okresy poprzedniego zatrudnienia bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.

Jeżeli pracownik pracował i uczył się jednocześnie, do stażu pracy zaliczamy tylko naukę lub tylko pracę w zależności co jest dla nas korzystniejsze.

W skład urlopu wypoczynkowego wchodzi tzw. urlop na żądanie, którego długość wynosi maksymalnie 4 dni. Pracownik nie musi motywować potrzeby udzielenia tego urlopu a żądanie jego udzielenia może zgłosić pracodawcy najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia.

Urlop bezpłatny

Jak sama nazwa wskazuje w trakcie trwania tego urlopu pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia i nie jest on wliczany do stażu pracy. Jest on nadal zatrudniony i przysługują mu niektóre prawa pracownicze. W przypadku kiedy korzystamy z urlopu bezpłatnego dłużej niż 1 miesiąc urlop wypoczynkowy zostaje zmniejszony o okres trwania urlopu bezpłatnego. Urlop bezpłatny udzielany jest za zgodą pracodawcy i to on decyduje czy go udzieli czy też nie.

 

Urlop macierzyński

Urlop ten ma za zadanie zapewnienie kobiecie możliwości odbycia prawidłowego porodu, odzyskanie sił po nim a także sprawowanie opieki nad dzieckiem w pierwszym okresie jego życia. Czas trwania urlopu macierzyńskiego od 17 czerwca 2013r. wynosi 20 tygodni  urlop macierzyński (w tym 14 zarezerwowanych tylko dla matki), 6-tygodni urlop dodatkowy i 26-tygodni urlop rodzicielski razem 52 tygodnie płatnego urlopu po urodzeniu dziecka. Rodzic, który zdecyduje się na półroczny pobyt z dzieckiem, otrzyma 100 proc. pensji. Będzie mógł go jednak przedłużyć o kolejne pół roku, i wtedy jego pensja wyniesie 60 proc. Z kolei rodzic, który chciałby od razu skorzystać z rocznego urlopu (pół roku macierzyńskiego i pół roku rodzicielskiego) będzie otrzymywał 80 proc. wynagrodzenia.

 

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy jest bezpłatny a o jego przyznanie można wystąpić po przepracowaniu co najmniej 6 miesięcy. Wymiar tego urlopu wynosi do 3 lat ale tylko do 4 roku życia dziecka lub do 18 roku życia w przypadku opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym.

 

Urlop z art. 188 KP

Zgodnie z tym artykułem każdy pracownik  wychowujący dziecko do 14 roku życia ma prawo do 2 dni płatnego urlopu. W przypadku kiedy oboje rodzice pragną skorzystać z takiego urlopu urlop ten dzielony jest na połowę.

Urlop okolicznościowy

Jak sama nazwa wskazuje jest to urlop związany z zaistniałą ważną okolicznością i musi zostać wykorzystany w okresie trwania tej okoliczności (jeśli urlop nie obejmuje tego okresu pracodawca ma prawo odrzucić wniosek o jego przyznanie).  Jest to urlop płatny ale pracownik musi udokumentować wniosek o jego przyznanie (akt zgonu, ślubu itp.). Wymiar urlopu okolicznościowego zależy od rangi wydarzenia i stopniu pokrewieństwa z osobą, której dotyczy wydarzenie:

• 2 dni w przypadku własnego ślubu
• 2 dni z okazji narodzin dziecka
• 1 dzień w przypadku ślubu dziecka
• 2 dni w przypadku śmierci oraz pogrzebu matki, ojca, macochy, ojczyma, małżonka, dziecka
• 1dzień w przypadku śmierci oraz pogrzebu brata, siostry, dziadka, babci, teścia, teściowej lub innej osoby, która była na utrzymaniu pracownika albo pod jego bezpośrednią opieką